اوستا نام کلی مجموعهٔ کهن‌ترین نوشتار و سروده‌های ایرانیان است، که در واقع دانشنامهٔ ایرانیان بوده و در روزگار باستان بیست و یک نسک (کتاب) داشته است.
پس از حمله اسکندر مقدونی و نابود شدن پراکنده شدن اوستا به دست آن ستمگر، تا سال‌ها اوستا پراکنده بود. یک بار در زمان پادشاهی بلاش اشکانی کوششی برای جمع‌آوری آن انجام گرفت. به فرجام با روی کار آمدن ساسانیان اوستا جمع آوری شد.
برای جبران کاستی و پر کردن جای خالی بخش‌های از بین رفته، بخش‌هایی از نسکهای بسیار قدیمی که ده ها سال پیش از زرتشت در بین ایرانی‌ها وجود داشت را به اوستا افزودند (چون یشتها و بخش‌هایی از یسنا) و ایدون بخش‌هایی نیز موبدان خود نوشته و در بین کتاب اوستا قرار دادند (چون وندیداد).
به هر روی در پایان دوره ساسانی و حمله وحشیانه اعراب بادیه نشین ، بار دیگر اوستا پراکنده شد و این بار فقط شش بخش از آن باقی ماند که تا به امروز از پیچ و خم روزگار گذشته و به دست ما رسیده است.

این شش بخش شامل:
گات‌ها: سروده های شخص زرتشت که بدون تحریف و کم و کاست تا به امروز سالم مانده است.
یسنا: شامل ستایشهای اهورامزدا، فرشتگان، آتش، آب و زمین است.

یشت‌ها: که در دوره ساسانی از کتاب‌های بسیار قدیمی پیش از زرتشت، رونوشت شده، مطالبی به آن افزوده شد و در اوستا جای گرفت.این سروده‌ها منبع مهمی برای اسطوره‌شناسی ایرانی به شمار می‌روند و فردوسی در شاهنامه خود ازآنها به بزرگی یاد کرده‌است. از میان ایزدانی که «یشت»های خاصی به آن اختصاص یافته می‌توان به «اردویسورا آناهیتا» (ایزد موکل بر آب‌ها)، «تیشتریا» (ایزد باران)، «میترا» (ایزد موکل بر عهد و پیمان) اشاره کرد. ساختار بخش اعظم «یشت»ها موزون است و برخی از سروده‌ها ویژگی‌های ادبی قابل توجهی دارند که در دیگر متون اوستا رایج نیست.
ویسپرد: مجموعه‌ای از متمم‌های «یسنا» است. «ویسپرد» به ۲۳ «کردا» (قسمت‌ها، مفرد: کردو) تقسیم می‌شود که به توصیف فرشتگان و عبادت آنها می‌پردازد.
وندیداد:بخش‌های اعظم آن در دوره ساسانی به دست موبدان نوشته شده است و بیشتر شامل گفتگوی اهورامزدا با زرتشت و همیدون توضیح‌المسائل ساختگی موبدان مزدیسناست. بخشی از یک روایت قدیمی مربوط به جمشید جم (پادشاهی بسیار قدیمی پیشدادی) نیز در میان این بخش جای دارد.

خرده اوستا: در گذشته «خرده اوستا» (گلچینی از دعاهای اوستا) گزیده‌ای از متون «یسنا»، «ویسپرد»، «یشت» و متن‌های کوتاه و دعاهای مختصری مانند «نیایش» (عبادت و ستایش خورشید، ماه، میترا، آب و آتش)، «سی روزه» و «آفرینگان» است. این مجموعه به عنوان کتاب دعا برای استفاده روزانه به دست موبد آذرپاد مهراسپندان در زمان ساسانیان از بخشهای مختلف اوستا رونویسی شد تا مردم بتوانند دسترسی آسان‌تری به ادعیه اوستا داشته باشند.